Quạt điều hòa hay máy làm mát không khí là thiết bị làm mát hiệu quả và được nhiều gia đình lựa chọn sử dụng cho mùa hè để tiết kiệm điện, chi phí, dễ sử dụng, linh động. Vậy nguyên lý hoạt động của quạt điều hòa như thế nào chắc hẳn nhiều người vẫn chưa biết, thì dưới đây là chi tiết về cấu tạo và cơ chế làm mát của quạt điều hòa.
1. Quạt điều hòa là gì?
Quạt điều hòa, còn gọi là máy làm mát không khí, đây là thiết bị được thiết kế để tạo ra không khí mát bằng cách sử dụng nguyên tắc làm mát hơi nước. Thông thường, quạt này đi kèm với một hộp nước hoặc khay nước và có thể có các tính năng như chế độ điều chỉnh tốc độ gió, chế độ quạt thông thường, và trên các sản phẩm cao cấp còn có thêm chức năng ion hóa hoặc lọc không khí.
Quạt điều hòa có thể được sử dụng trong gia đình, văn phòng hoặc các khu vực khác nơi cần làm mát không khí một cách hiệu quả và tiết kiệm năng lượng.
2. Cấu tạo của quạt điều hòa
Cấu tạo chính của quạt điều hòa gồm: động cơ, hệ thống điều khiển, bình chứa nước, bơm, tấm làm mát, cánh quạt, khung và thân máy, tấm lưới chắn bụi, bộ lọc không khí (tùy model), chân đế/bánh xe.
2.1 Động cơ và hệ thống điều khiển
Động cơ và hệ thống điều khiển là hai thành phần chính trong quạt điều hòa, chúng hoạt động cùng nhau để cung cấp dòng không khí mát và điều chỉnh các tính năng khác của thiết bị.
- Động cơ chịu trách nhiệm vận hành cánh quạt và hoạt động các thành phần khác trong máy. Động cơ này thường là động cơ điện và có thể là động cơ xoay chiều (AC) hoặc động cơ dòng điện không đồng bộ (DC). Máy làm mát không khí Hòa Phát sử dụng động cơ AC được làm bằng đồng nguyên chất bền bỉ, hiệu năng cao.
- Hệ thống điều khiển có thể được điều khiển bằng bảng điều khiển trên thân máy hoặc điều khiển từ xa để điều chỉnh các chức năng như tốc độ gió, chế độ hoạt động, và hẹn giờ.
2.2 Bình chứa nước
Bình chứa nước có một vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước cho quá trình làm mát của quạt điều hòa và giữ cho không khí được làm mát hiệu quả.
Bình chứa nước thường được đặt ở phía dưới cánh quạt và được làm từ các vật liệu nhẹ và chống ăn mòn, chẳng hạn như nhựa ABS hoặc các loại nhựa chịu nhiệt. Kích thước của bình chứa phụ thuộc vào thiết kế và kích thước tổng thể của quạt điều hòa. Bình chứa nước thường có dung tích từ một vài lít đến vài chục lít.
2.3 Tấm làm mát (Cooling Pads)
Tấm làm mát có một vai trò quan trọng trong quá trình làm mát của quạt điều hòa, đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi nước thành hơi nước để làm mát không khí thổi ra. Tấm làm mát thường được làm từ các vật liệu có khả năng hút nước tốt, như xơ giấy, sợi cellulose, hoặc các vật liệu có cấu trúc mở. Các vật liệu này giúp nước dễ dàng hấp thụ và tạo thành hơi nước.
Nó có cấu trúc với các lamellae hoặc sợi, tạo ra các khe hở và bề mặt lớn để tăng khả năng tiếp xúc với không khí. Cấu trúc này cũng giúp tối ưu hóa quá trình hấp thụ nước và làm mát không khí. Một số quạt điều hòa có thể sử dụng một hoặc nhiều lớp tấm làm mát, tùy thuộc vào mô hình và yêu cầu của sản phẩm. Số lớp này có thể ảnh hưởng đến khả năng làm mát của máy.
Người dùng cũng nên vệ sinh tấm làm mát định kỳ để đảm bảo không khí luôn sạch và làm mát hiệu quả nhất, trường hợp tấm làm mát bị rách hay quá bẩn thì nên thay thế.
2.4 Bơm
Bơm chịu trách nhiệm đẩy nước từ bình chứa hoặc bể nước lên đến tấm làm mát. Nước sau đó được chảy qua tấm làm mát để hấp thụ và chuyển thành hơi nước, làm mát không khí trước khi nó được thổi ra qua quạt.
Bơm trong quạt điều hòa thường là bơm nước nhỏ kích thước, có thể là bơm ly tâm hoặc bơm hồi lưu. Bơm ly tâm có thể tạo ra áp suất để đẩy nước lên, trong khi bơm hồi lưu thường được sử dụng để cung cấp nước với lưu lượng lớn nhưng áp suất thấp.
Nó được làm từ chất liệu chống ăn mòn và chịu nhiệt như nhựa ABS hoặc kim loại không gỉ để đảm bảo độ bền và hiệu suất trong môi trường nước. Tuy nhiên, bơm cần được bảo trì định kỳ, làm sạch và kiểm tra để đảm bảo rằng nước được cung cấp một cách hiệu quả và không có tắc nghẽn.
2.5 Cánh quạt
Cánh quạt được thiết kế để tạo ra luồng không khí khi quay. Nó có thể có một hoặc nhiều cánh, thường từ 3 đến 6 cánh, số lượng này có thể ảnh hưởng đến lượng không khí được di chuyển và áp suất gió tạo ra.
2.6 Khung và thân máy
Khung và thân máy quạt điều hòa thường được thiết kế để hỗ trợ cấu trúc chung của thiết bị và bảo vệ các thành phần bên trong.
- Khung là bộ phận chính giữ và cố định các thành phần của quạt, nó thường được làm từ kim loại như thép hoặc nhôm để đảm bảo độ cứng và độ bền. Khung cũng có thể chứa các khe hở hoặc lỗ thoát để thông gió và giúp làm mát các bộ phận bên trong.
- Thân máy là lớp vỏ bọc bên ngoài của quạt, giúp bảo vệ các bộ phận bên trong khỏi bụi bẩn và tác động từ môi trường bên ngoài. Thân máy thường được làm từ nhựa cứng hoặc composite, mang lại sự nhẹ nhàng và tính linh hoạt trong quá trình sản xuất.
2.7 Tấm lưới chắn bụi
Tấm lưới chắn bụi để ngăn chặn bụi bẩn và tạp chất khỏi đi vào bên trong máy. Nó thường đặt ở nơi có nguy cơ cao bụi bẩn hoặc tạp chất có thể xâm nhập vào máy, chẳng hạn như mặt sau của quạt hay hai bên hông quạt hay bên ngoài tấm làm mát.
Lưới chắn bụi thường được làm từ vật liệu mịn như nylon hoặc các loại sợi có khả năng chặn bụi. Vật liệu này giúp ngăn chặn bụi bẩn mà không ảnh hưởng nhiều đến luồng không khí và được thiết kế dễ dàng tháo ra để làm sạch.
Tấm lưới chắn bụi không chỉ giữ cho máy làm sạch mà còn bảo vệ người dùng tránh khỏi các bộ phận quay nhanh như lưỡi quạt, đặc biệt là khi quạt đang hoạt động.
2.8 Bộ lọc không khí (Air Filter)
Một số model quạt điều hòa được trang bị thêm lọc không khí để loại bỏ bụi, vi khuẩn và các hạt khác từ không khí, cung cấp không khí sạch hơn.
2.9 Chân đế hoặc bánh xe
Không phải tất cả các quạt điều hòa đều có bánh xe, có quạt sẽ chỉ có chân đế. Bánh xe thường được tích hợp vào các quạt có kích thước lớn hoặc được thiết kế để di chuyển dễ dàng từ một nơi này sang nơi khác.
Bánh xe có thể được lắp trực tiếp dưới đáy của quạt hoặc có thể tháo rời để dễ dàng lắp đặt hoặc tháo ra khi cần. Các bánh xe hầu hết đều có chức năng khóa bánh để giữ cho quạt ổn định khi nó không được di chuyển, đặc biệt là khi quạt hoạt động.
3. Nguyên lý hoạt động của quạt điều hòa
Máy làm mát không khí có nguyên lý hoạt động dựa vào hiện tượng bay hơi nước để làm mát không khí. Bơm tuần hoàn sẽ bơm nước liên tục qua tấm làm mát. Luồng gió bên ngoài phòng được quạt gió hút vào máy, đi qua tấm làm mát. Tại đây, nước trên tấm làm mát sẽ hấp thụ nhiệt của khí nóng khiến luồng khí thổi ra giảm nhiệt độ. Từ đó giúp không khí được làm mát một cách tự nhiên và không gian phòng dễ chịu hơn.
Quạt điều hòa được sử dụng trong chế độ có nước sẽ làm mát hiệu quả hơn nhiều so với chế độ bình thường không dùng nước.